4.1 Borgen milieukwaliteit en ontwikkelen milieubeleid

Op 12 mei 2020 hebben GS het programma Gezonde Leefomgeving vastgesteld. De Commissie NLG heeft dit plan op 22 juni 2020 besproken. Het programma is een uitwerking van de maatschappelijke opgave voor een gezonde fysieke leefomgeving, neergelegd in de Omgevingsvisie NH2050 en het coalitieakkoord 2019-2023 ‘Duurzaam doorpakken!’. Het programma Gezonde Leefomgeving is gestart voor vier jaar en is een ontwikkelprogramma. Op basis van tussentijdse evaluaties en monitoring kunnen activiteiten afvallen en nieuwe worden toegevoegd.
Met het programma richt de provincie zich op de milieukwaliteiten bodem, (grond)water, lucht, omgevingsveiligheid, geluidsbelasting, geur en (ontwikkelingen in) de ondergrond. Met de instrumenten Hollandse Luchten en e-Noses is de omgevingskwaliteit gemonitord, als aanvulling op de bestaande meetnetten van onder andere het RIVM. In de IJmond wordt doorlopend onderzoek gedaan naar de gezondheidseffecten van de uitstoot van onder andere Tata Steel. In 2020 is een inventarisatie gestart naar de (potentieel) zeer zorgwekkende stoffen ZZS die bedrijven, waarvoor de provincie bevoegd gezag is, uitstoten. Alle data die de provincie met de onderzoeken en monitoring verzamelt, worden zoveel mogelijk als open data gepubliceerd. De provincie is gestart met de inventarisatie van indicatoren voor een gezonde leefomgeving, die een plek gaan krijgen in de monitor van de Omgevingsvisie.
Op 13 januari 2020 heeft de provincie het Schone Luchtakkoord (SLA) mede ondertekend. De provincie zet zich in om de advieswaarden voor 2030 van de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) voor de componenten (ultra)fijnstof en stikstofdioxide te bereiken. De aanpak is gebiedsgericht. De provincie werkt samen met partners en betrekt bewoners en bedrijven bij het realiseren van verbeteringen in de gezonde fysieke leefomgeving.
Via het VHT-spoor kunnen bedrijven aangespoord worden tot maatregelen bij de bron. Voor maatregelen in de omgeving ontwikkelt de provincie financiële instrumenten, waarmee derden subsidie kunnen aanvragen. In 2020 is de uitvoeringsregeling voor complexe industriële bedrijven opgesteld voor het nemen van vrijwillige bovenwettelijke maatregelen, gericht op verminderen van de uitstoot van fijnstof, stikstofdioxide, geur en geluid. Openstelling van de regeling is in het eerste kwartaal van 2021.
Met het programma Gezonde Leefomgeving zijn koppelingen gemaakt met andere opgaven van de provincie. Concrete voorbeelden zijn het verduurzamen van de mobiliteit (waaronder het elektrificeren van auto en OV-bus, stimuleren van fietsen), het creëren van toegangspoorten naar natuurgebieden en het ontwikkelen van een prettige woon- en werkomgeving in de OV-knooppunten. Met een integrale benadering kan extra milieuwinst geboekt worden, wat bijdraagt aan een gezondere leefomgeving.